Dış gebelik nedir ?

Normal şartlarda, sperm tarafından döllenen yumurta ana rahmine yerleşerek büyüyüp gelişmeye başlar ve bebek doğana kadar rahim içinde yerleştiği yerde kalır. Döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere tutunarak orada gelişmesine “dış gebelik” adı verilir. Dış gebelik tespit edildikten sonra gerekli tedbirler alınmalıdır çünkü, döllenmiş yumurtanın rahim dışında büyümesi anne açısından ciddi hasar ve kan kayıplarına yol açabilir. Dış gebeliğin erken dönemde tespit edilerek sonlandırılması, gelecekteki gebeliklerin sağlıklı olma şansını artırır. Aşağıdaki resimde dış gebeliğin görülebileceği yerler gösterilmiştir.

Dış gebeliğin en sık görüldüğü yer tüplerdir (A,B,C). Tüpler, yumurtalıklardan ayrılan yumurtayı rahime doğru gitmesini sağlayan kanallardır. Tüpler dışında, rahim ağzına yakın (G), karın boşluğu içinde (E), yumurtalıklarda (F) veya rahim duvarı içinde (D) de dış gebeliğe rastlanır.

Dış gebeliğin belirtileri nelerdir ?

Başlangıç döneminde dış gebelik olduğu pek anlaşılamaz çünkü bu dönme belirtileri normal bir gebelikte görülen belirtilerden farksızdır. Adet gecikmesi, memelerde hassasiyet, bulantı ve kusma gibi her gebelikte görülebilen belirtiler dış gebelikte de aynen vardır.

Bir süre sonra alttan hafif bir kanama ile kasıklarda veya karında ağrı hissedilebilir. Bunlar dış gebeliğin ilk bulguları olabilir.

Tüplerden karın içine kan sızıntısı olabilir. Bu sızıntının göllendiği yere bağlı olarak karın içindeki organlara etkisi de farklı olur.

Tüplerin yırtılması durumunda ise karın içine şiddetli kanama olabilir. Bu kanama şok geçirilmesine ve ölüme bile yol açabilir.

Dış gebeliğin sebepleri nelerdir ?

Döllenmiş yumurtanın rahime doğru yolculuğunu sürdürmek yerine tüplerde takılıp kalmasının en sık rastlanan sebeplerinden biri tüplerdeki deformite veya yapışıklıklardır. Bu sebeple, rahime doğru ilerleyemeyen döllenmiş yumurta tüplere yerleşerek dış gebeliğe neden olur. Hormonal dengesizlikler de dış gebeliğe yol açabilir.

Dış gebelik kimlerde daha sık görülür ?

Daha önce dış gebelik geçirenlerin yeniden dış gebelik geçirmeleri ihtimali daha fazladır. Tüpler, rahim ve yumurtalıklarda geçirilen enfeksiyonlar ve iltihaplar dış gebelik riskini artırır. Kısırlık problemi olanlar ve bununla ilgili ilaç kullananlarda dış gebelik riski yüksektir. Kadın üreme sistemindeki yapısal bozukluklarda dış gebelik gelişme oranı yüksektir. Tüplerle ilgili cerrahi operasyon geçirenlerde, dış gebelik riski artmıştır. Doğum kontrol yöntemi olarak rahim içi araç kullananlarda gebelik gelişme riski düşük olsa da, gebelik gelişmesi durumunda genellikle dış gebelik meydana gelir. Gebelik öncesi sigara içenlerde dış gebelik riski yüksektir ve hamileliğinde sigara içmeye devam edenlerde risk daha da yükselir.

Dış gebelik teşhisi nasıl konur ?

Şikayetlerinizi dinleyen doktorunuz fizik muayenesini yaptıktan sonra sizden ultrason yaptırmanızı ister. Dış gebeliğin erken döneminde ultrason ile teşhis koymak da güç olabilir. Ciddi kanamaların olduğu acil durumlarda cerrahi girişim yapılır.

Dış gebelik tedavisinde ne yapılır ?

Dış gebelik tespit edildikten sonra, rahim dışında bebeğin gelişme şansı olmadığı için, annenin hayatını tehdit edici durumların ortaya çıkmasını engellemek için doktorunuz tarafından tedbir alınır.

Erken dönemde tespit edilen dış gebeliklerde “metotreksat” adı verilen bir ilaç kullanılarak, rahim dışında yerleşmiş hücrelerin büyüme ve gelişmesi engellenir. İğne ile yapılan bu ilaç uygulamasından sonra HCG adı verilen bir kan testi ile yapılan işlemin işe yarayıp yaramadığı anlaşılır. Gerekirse ilaç bir kez daha verilebilir. Daha ileri dönemlerde laparoskopik cerrahi adı verilen yöntemle rahim dışındaki dış gebelik materyali alınır.

Ciddi kanamalı vakalarda ise acil ameliyat yapılarak yırtılmış olan bölgeler onarılır.

Geçmiş içeriklerimizi inceleyebilirsiniz: Diş beyazlatma (bleaching) nedir?